Formacja ludzka

Dzieło doskonalenia ludzkiej osobowości kandydata do kapłaństwa jest nie tylko postulatem rozumu potwierdzonym przez doświadczenie, lecz także wymogiem, który znajduje najgłębszą i szczególną motywację w samej naturze kapłana i jego posługi. Kapłan powołany do tego, by być “żywym obrazem” Jezusa Chrystusa Głowy i Pasterza Kościoła, powinien starać się odtworzyć w sobie, w miarę możliwości, ludzką doskonałość jaśniejącą w Synu Bożym, który stał się człowiekiem, ujawniającą się szczególnie wyraziście w Jego postawie wobec innych, jak to ukazują Ewangeliści.
Przygotowujemy się do pracy duszpasterskiej. W tej perspektywie, pierwszoplanowym zadaniem formacji naszej osobowości jest zdobycie cech, które pozwolą nam być ludźmi komunii. Staje przed nami Jezus Dobry Pasterz, który wiedział, co kryje się w człowieku [por. J 2, 25; 8, 3-11]. Na Jego wzór powinniśmy nauczyć się odgadywać trudności i problemy bliźnich, ułatwiać spotkanie i dialog, zdobywać zaufanie i nawiązywać współpracę, wyrażać spokojne i zrównoważone sądy.

Istotnym elementem naszej formacji ludzkiej jest wypracowanie pełnej dojrzałości uczuciowej. Pragniemy oddać się na służbę Chrystusowi i Jego Kościołowi w celibacie. Trzeba nam więc podjąć wychowanie do przeżywania płciowości w sposób w pełni osobowy, polegający (…) na szacunku i umiłowaniu czystości jako cnoty, która doprowadza osobę o prawdziwej dojrzałości i uczy ją szanować i rozwijać “oblubieńczy sens” ciała.

Wolność jest wielkim darem i wezwaniem, jakie Bóg stawia przed nami na dowód swego wobec nas zaufania. Wychowanie do wolności i kształtowanie sumienia moralnego są tymi czynnikami formacji ludzkiej, które pozwalają przyjąć i w pełni rozwinąć pokładane w nas Boże zaufanie.

Wspólne przeżywanie formacji seminaryjnej stanowi środek kształcenia charakteru. Nasza postawa wobec braci winna być świadectwem miłości bliźniego przez szczerą życzliwość, uprzejmość, wyrozumiałość, otwarte na wszystkich koleżeństwo i należycie pojętą solidarność, która troszczy się o prawdę i dobro bliźniego, a wobec błądzącego brata każe przestrzegać zasad upomnienia braterskiego.

W Seminarium nie może być miejsca na zarozumiałość, wyniosłość, lekceważenie innych, złośliwość, obmowę, nieodpowiedzialne rozsiewanie niesprawdzonych wiadomości lub złośliwe interpretowanie wydarzeń. Wszystko to niszczy zgodę i pokój, dobrą opinię o Seminarium oraz atmosferę życia seminaryjnego.

Formacja ludzka jest nade wszystko działaniem Boga. Cały jej proces dokonuje się w Duchu Świętym; jest prowadzonym przez Niego dziełem przemiany nas w synów Bożych na obraz Syna jedynego.

Formacja duchowa

Przygotowanie do podjęcia kapłańskiej odpowiedzialności za kontakt ludzi z Bogiem wzywa do nieustannego pogłębiania osobistej zażyłości z Panem, który nas powołuje. Powołanie do kapłaństwa wprowadza nas głębiej w tajemnicę Kościoła, wspólnoty wierzących, słuchających słów Bożych, modlących się i przyjmujących święte sakramenty, miłujących Boga i braci. Jesteśmy wezwani do szczególnej zażyłości ze Słowem Bożym. Powołanie do kapłaństwa zawiera w sobie szczególną misję prorocką.

Przez formację duchową w Seminarium przygotowujemy się do godnego przyjęcia słów obrzędu święceń diakonatu: Wierz w to, co będziesz czytać, nauczaj tego, w co uwierzysz, i pełnij to, czego będziesz nauczać. Odpowiedzią na usłyszane słowo Boga jest modlitwa. Seminaryjna szkoła modlitwy ma wielkie znaczenie apostolskie. Jedno z zasadniczych zadań kapłana, z pewnością nie drugorzędne, polega na tym, że jest on “nauczycielem modlitwy”. Tylko wówczas jednak, kiedy kapłan został uformowany i nadal formuje się w szkole Jezusa modlącego się do Ojca, będzie mógł formować innych w tej samej szkole.

Ogromną rolę w nauce modlitwy na wzór Jezusa odgrywa milczenie. Kształcenie się w sztuce milczenia jest ważnym elementem formacji duchowej.

Nasza szczególna uwaga zwraca się ku świętej liturgii, z której, jak mówi Sobór Watykański II, spływa na nas łaska i z największą skutecznością przez nią dokonuje się uświęcenie człowieka w Chrystusie i uwielbienie Boga, które jest celem wszystkich innych dzieł Kościoła [KL 10]. Stosunek, tak każdego z nas, jak i całej wspólnoty, do sakramentalnych tajemnic, mówi więcej niż słowo o naszej wierze, naszej miłości Boga i powołaniu kapłańskim. Umiłowanie służby Bożej i pełne zaangażowanie w nią jest jednym z wyraźnych znaków powołania.

Cennym darem Jezusa dla Kościoła jest sakrament pokuty. Formacja duchowa w Seminarium dar ten podejmuje i podkreśla jego znaczenie w życiu kandydata do kapłaństwa. Dobre przeżywanie sakramentu pokuty oraz cnota pokuty, praktykowana pod kierunkiem Ojca Duchownego i Spowiednika, dają rękojmię ufności, iż przyszłe posługiwanie kapłańskie alumna będzie ku chwale Bożej i pożytkowi Kościoła.

Formacja intelektualna

Jej celem jest zdobycie obszernej i gruntownej wiedzy filozoficznej a nade wszystko teologicznej. Dzięki niej umacniamy swoją wiarę i przygotowujemy się, by jako kapłani móc należycie przekazywać Ewangelię ludziom współczesnym.

Wiedzę naukową zdobywamy jako studenci Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Z tej racji jesteśmy zobowiązani do przestrzegania wszystkich przepisów tej Uczelni.

Podstawowymi środkami doskonalenia formacji intelektualnej są: czynny udział w wykładach, ćwiczeniach, lektoratach i seminariach naukowych, planowa lektura literatury teologicznej, wreszcie pełne wykorzystanie czasu przeznaczonego na osobiste studium.

Świat współczesny stawia przed duszpasterzami wymagania, które mogą spełnić tylko wtedy, gdy posiadają pełną kulturę właściwą naszym czasom. Przyswojenie jej umożliwiają dziś środki przekazu społecznego (prasa, radio, telewizja) oraz środki i instytucje służące sztuce (film, teatr, muzea, wystawy). Zasady korzystania z tych wszystkich narzędzi kultury zostaną omówione osobno, z uwzględnieniem zarówno osobistej formacji kulturalnej, jak i przygotowania do przyszłej działalności apostolskiej.

Formacja duszpasterska

W miarę zbliżania się do święceń kapłańskich, zajmuje ona coraz więcej miejsca w życiu alumna. Całe kształtowanie alumnów – jak uczy Sobór – winno zmierzać do tego, by na wzór Pana naszego Jezusa Chrystusa wyrabiali się na prawdziwych duszpasterzy [DFK 4]. Decydująca jest zatem wewnętrzna postawa służby dla zbawienia braci; służby ożywionej coraz to większą gorliwością apostolską.

Lata seminaryjne mają dać podwaliny postawy apostolskiej. Dalsza jej krystalizacja będzie następowała w pracy kapłańskiej. W ramach formacji pastoralnej, alumni podejmują pod kierunkiem profesorów i duszpasterzy: pomoc w parafialnej służbie liturgicznej, katechizację, odwiedziny chorych, pracę w duszpasterstwach specjalistycznych (np. głuchoniemych, niepełnosprawnych), zapoznają się z problemami duszpasterskimi w ramach zespołów zainteresowań, współpracują z dziełem powołań kapłańskich i zakonnych w diecezji, zaprawiają się do pracy parafialnej przez praktyki wakacyjne po IV i w czasie VI roku. Wszystkie te poczynania mają na celu wyrobienie wewnętrznej postawy apostolskiej i nabycie koniecznych sprawności duszpasterskich.